Het Instituut voor
Beter Openbaar Bestuur
is een algemeen nut beogende stichting die de Nederlandse democratie wil versterken door het openbaar bestuur te verbeteren, in het bijzonder door bestuurders beter op te leiden, betere bestuurders te vinden en bestuurders duurzaam te helpen hun beleid te maken. Het instituut doet dit alles partij-onafhankelijk, voor mensen met politieke potentie, dus voor potentiële bestuurders en volksvertegenwoordigers en mensen die (willen) werken in de politieke domeinen.
Het instituut wil die nieuwe generatie bestuurders en vertegenwoordigers vinden, verleiden, opleiden en begeleiden van begin tot verkiezingen, tot ver daarna.
Intro & Waarom
Urgentie
Nederlanders hebben weinig vertrouwen in de politiek; en het disfunctioneren van de democratische rechtsstaat ligt op de loer. Dat zijn zorgwekkende, en tot een paar jaar geleden praktisch ongeloofwaardige maar inmiddels bewezen waarnemingen. Het zou een voortdurende missie moeten zijn om voldoende steun en vertrouwen in de democratie, het bestuur en de volksvertegenwoordigers te creëren.
Die missie wordt door verschillende organisaties ingevuld, maar nog zelden gericht op het onpartijdig opleiden van politici. Voor ongeveer de belangrijkste banen die er bestaan in een democratie bestaat überhaupt geen verplichte opleiding. In Nederland bestaat er geen opleiding tot bestuurder of volksvertegenwoordiger. Politici worden – als het al gebeurt – door de eigen partij opgeleid. Daar ligt de focus op het behalen van zetels en het genereren van aandacht. Hierdoor mist Nederland bestuurders en volksvertegenwoordigers met essentiële vaardigheden en kennis.
Het instituut gelooft dat er een kloof is ontstaan tussen burger en overheid die gedicht kan worden door een nieuwe generatie bestuurders en vertegenwoordigers op te leiden. Een nieuwe generatie bestuurders en vertegenwoordigers die bijdragen aan stabiel en effectief bestuur met deskundigheid en de juiste competenties, met idealen en dromen, en door mensen die de samenleving écht representeren.
Oplossing
Er bestaat een grote groep getalenteerde en gedreven mensen, jong en oud, die de stap naar de politiek willen, maar niet kunnen maken. Ze zitten vol politieke potentie en willen de wereld naar hun ideaal verbeteren. Het ontbreekt deze mensen alleen aan de mogelijkheid, het netwerk, de kennis en de ervaring om verkozen te worden. Daarnaast heb je ervaren mensen uit allerlei werkvelden die de stap naar de politiek wel kunnen, maar niet durven (of willen) maken. Simpel gezegd: zonder goede handvatten is de drempel naar het bestuur of volksvertegenwoordiging te groot.
Het instituut wil die nieuwe generatie bestuurders en vertegenwoordigers vinden, verleiden, opleiden en begeleiden van begin tot ver naar de verkiezingen.
Dat doet het instituut in eerste instantie, vanaf de zomer van 2024, met wat nu Project Apollo heet. Project Apollo is politiek-neutraal en politiek onafhankelijk. Project Apollo werkt nauw samen met de internationale organisatie Apolitical, die wereldwijd werkt aan ‘21st-century governments’ (die werken voor mens én de wereld), én met alle andere organisaties in binnen en buitenland die ons doel delen, of kunnen helpen onze deelnemers dichterbij hun doel te brengen.
SIBOB in het kort
Het Instituut voor Beter Openbaar Bestuur biedt partij-onafhankelijke opleidingen aan voor potentiële bestuurders en volksvertegenwoordigers en mensen die (willen) werken in de politieke domeinen.
Project Apollo in het kort
Project Apollo zoekt het hele jaar door naar mensen met politieke potentie, biedt deze mensen via introductieweekenden een inkijkje in de politiek en via halfjaarprogramma’s de kans potentie om te zetten in een politieke carrière. Vervolgens blijft Project Apollo haar alumni volgen, steunen en versterken in hun politieke carrières.
Wat we doen
Het Instituut voor Beter Openbaar Bestuur wordt een instituut voor het vergaren en delen van kennis over hoe een beter bestuurder te worden, van Den Haag tot lokaal, van premier tot assistent van een gemeenteraadslid. Het instituut wil zich vooral bezighouden met het opleiden en begeleiden van nieuwe stemmen en mensen in de politiek, en zorgen dat mensen met goede ideeën (welke richting die ideeën ook hebben) de politieke slagkracht en kennis hebben om hun ideeën om te zetten in beleid.
Het instituut gaat beginnen met het bevorderen van politiek en openbaar bestuur door mensen kennis te laten maken met politieke functies, en deze zo dichterbij brengen.
Dat doen we in principe voor iedereen in Nederland, van jong tot oud, van links tot rechts, van grote stad tot klein dorp en van bewezen expert tot bevlogen wereldverbeteraar.
Het instituut wil een verzamelplek zijn voor alle aspecten van beter openbaar bestuur. Dus:
- Brengen we mensen met elkaar in contact, juist ook van buiten elkaars bubbel en netwerk.
- Brengen wij alle trajecten die mensen dichter bij de politiek brengen of opleiden tot politicus in kaart, zodat wij onze deelnemers ook kunnen doorsturen, en zo benutten wat er is.
- Kijken wij hoe politiek onderwijs er uit moet zien.
- Benaderen wij organisaties door het hele land om politiek talent te helpen vinden.
- Gaan wij in gesprek op events om ons doel te delen en zo ons netwerk te vergroten en versterken.
De activiteiten van het instituut zijn geïnspireerd op de doelen van APolitical, een internationale NGO, die zich bezighoudt met het ondersteunen van lokale organisaties voor democratiebevordering en leiderschapsontwikkeling van politici en openbaar bestuurders in bijna 40 landen. Deze zogenaamde Political Leaderships Incubators (PLI) vormen een netwerk van ongeveer 80 organisaties, die daarbinnen ervaringen uitwisselen en elkaar versterken. Het instituut is als PLI lid van het internationale Apolitical netwerk.
De statutaire doelstelling van het instituut is: “Het bevorderen van de werking van democratie, politiek en openbaar bestuur binnen het Nederlands Koninkrijk, onder andere maar niet gelimiteerd tot het vergaren en delen van kennis en het en het vinden, verleiden, opleiden en ondersteunen van mensen die werkzaam (willen) zijn binnen en rond het politieke domein op alle bestuurslagen, en voorts al hetgeen in de ruimste zin met één en ander verband houdt, daartoe behoort en/of daartoe bevorderlijk kan zijn.”
Intro
In de afgelopen periode kwamen maatschappelijk betrokken mensen uit het bedrijfsleven, fondsen en NGO’s; enthousiaste ambassadeurs en gemotiveerde teamleden bij elkaar met het een gedeeld gevoel: “we hebben een unieke kans om samen iets enorm ambitieus te doen!” Het opleiden van mensen met politieke potentie tot authentieke en effectieve bestuurders die bijdragen aan een sterke democratie. Juist nu de uitdagingen in Nederland zo groot zijn.
Project Apollo gaat mensen met politieke potentie die normaliter niet zouden overwegen de politiek in te gaan en/of ondervertegenwoordigd zijn, het politieke bestuur of volksvertegenwoordiging in helpen. Dit gaan we doen via een onafhankelijk, partijoverstijgend, opleidingstraject waar de nadruk ligt op het bijbrengen van politieke vaardigheden, kennis en praktijkervaring, door experts en (oud)politici. Onze begeleiding is intensief en langdurig: vanaf het moment van aanmelden tot verkiezing, en ver daarna. Ook na deelname aan het project blijven we deelnemers ondersteunen, begeleiden en coachen; deelnemers van eerdere jaren zullen nieuwe deelnemers begeleiden.
Wat we willen bereiken
- Resultaat! Wij willen geen vrijblijvend ‘klasje’ zijn waar mensen bouwen aan hun cv en netwerk. Wij helpen mensen bij de eerste, tweede en derde stap naar een functie binnen de politieke arena – waar ze ook op alle fronten klaar voor zijn.
- Effectief bestuur en beleid. Wij leiden mensen op die tastbare resultaten behalen in beleid dat werkt en in bestuur dat transparant en effectief is
- Deskundige politici met kennis en vaardigheden in beleidsvorming en uitvoering.
- Authentieke politici. We willen politici opleiden die, juist door de opgedane vaardigheden, dicht bij zichzelf blijven. Ze denken kritisch na en kunnen constructief meewerken aan oplossingen, ook met andersdenkende politici.
- Diversiteit. We willen een diverse groep van potentiële politici aantrekken en voorbereiden om het bestuur in te gaan. We zetten in op een substantiële toename van diversiteit in de politiek om de representatie te verhogen.
- Duurzaamheid. We willen mensen niet tot aan de deur afleveren; maar tot en met hun eerste campagne, tot en met hun eerste jaar. Nieuwe politici voegen pas waarde toe als ze duurzaam binnen blijven.
Kortom: we helpen mensen de politiek in die er wel thuishoren, maar niet tussen komen. We leveren vakmensen af die effectief en vakkundig te werk gaan en hun ongewone politieke talent en authenticiteit behouden.
*Divers betekent voor ons alle minder gerepresenteerde groepen. Dus het gaat om gender, kleur en leeftijd. Het gaat om sociale, financiële en geografische achtergrond. Het gaat om opleiding, ervaring en netwerk.
Activiteiten
Project Apollo biedt twee trajecten aan: De Weekender, en Het Halfjaarprogramma. Tijdens het tweejaarlijkse Apollo Weekend (Weekender) laten we 32 deelnemers kennis maken met het politieke ambt. Hierin leren deelnemers wat ze politiek leuk en uitdagend vinden, wat ze van zichzelf mee hebben en waar ze aan kunnen werken. Dit weekend dient als verleiding voor Het Halfjaarprogramma, waarin we 16 deelnemers een half jaar intensief opleiden.
Deelnemers worden gevonden, verleid, opgeleid en begeleid met een proactieve werving, onze verleidings- en opleidingsprogramma’s en intensieve nazorg.
De meerwaarde van Apollo zit in onze holistische kijk naar het politieke ambt. In tegenstelling tot andere opleidingen focussen wij ons niet exclusief op één aspect, maar begeleiden wij deelnemers van A tot Z – van eerste stappen tot uitverkiezingen (en verder). We gaan met een groot netwerk van alumni, docenten en experts (ex-)deelnemers ondersteunen in al hun politieke ambities.
Er zijn al veel opleidingen, academies en instituten die zich bezighouden met campagne voeren, speechschrijven, jongerenparticipatie, democratie en rechtsstaat. Als wij denken dat een deelnemer met bepaalde ambities bij een ander instituut of academie ondergebracht moet worden, helpen wij daarbij graag. We laten de begeleiding daarmee niet los.
Apollo is niet gebonden aan een politieke kleur. Het heeft daardoor de kracht mensen vroeg in hun carrière te verbinden aan deelnemers met een andere kijk.
Vinden, verleiden, opleiden, begeleiden
Vinden
We streven ernaar onze wervingsstrategie zorgvuldig te organiseren, met als doel het aantrekken van 32 diverse deelnemers voor onze weekenders en 16 geweldige mensen voor onze halfjaarsprogramma’s.
Dit betekent dat we zullen werken met ambassadeurs. Ze verspreiden de oproep voor de weekender, en hebben toegang tot andere groepen. Ze verschillen in politieke oriëntaties, geboorteplaats, leeftijd, sector en organisatie. Verschillende leden van onze Design Councils hebben enthousiast ingestemd om ambassadeur te worden en/of mensen aangedragen om ambassadeur te worden. Wanneer er via het netwerk van ambassadeurs een kandidaat is gevonden, wordt deze bij de organisatie aangedragen (‘[naam] zou de politiek in moeten gaan, omdat [reden]’).
Om een diverse groep te rekruteren, moeten we in staat zijn om een divers publiek te bereiken.
Naast het netwerk van ambassadeurs, willen we zelf deelnemers vinden via verschillende maatschappelijke organisaties. Denk bijvoorbeeld aan de Nederlandse vereniging Scouting, MBO Raad, de Vereniging van Burgemeesters, de LTO, of religieuze organisaties. Dat betekent ook dat we in alle 12 de provincies langs gaan bij buurtcentra, sportverenigingen, straatcoaches, en andere maatschappelijke initiatieven.
Verleiden
Om de mensen met potentie, maar ook twijfel, te verleiden voor ons programma bieden we diverse activiteiten aan. Hiermee hopen we potentiële deelnemers te inspireren en verleiden om hun politieke talent verder te verkennen. Dit doen we door de volgende events te organiseren:
- Het tweejaarlijkse Apollo weekend (Weekender) waarin we 32 deelnemers kennis laten maken met het politieke ambt. Hierin leren deelnemers wat ze politiek leuk en uitdagend vinden, wat ze van zichzelf mee hebben en waar ze aan kunnen werken. Dit weekend dient als verleiding voor het halfjaarprogramma: we zetten in op de conversie van (x) deelnemers tussen het weekend en dit programma.
- Diverse regionale evenementen voor mensen die nieuw zijn in de politiek of ver van het bestuur afstaan, georganiseerd door mensen uit de regio en uit ons netwerk met een gedeelde missie.
Opleiden
Zoals beschreven in de doelstellingen zetten we in op deskundig en effectief bestuur met vaardige, diverse en authentieke politici. Wat we de leerlingen daadwerkelijk meegeven tijdens de weekenden en de halfjaarlijkse programma’s baseren we op onafhankelijk onderzoek onder politici en burgers, adviezen van Design Councils en verschillende experts. Daarnaast werken we nauw samen met de Apolitical Foundation. Het tweejaarlijkse halfjaarprogramma met 16 deelnemers vormt de basis van ons opleidingstraject. De volgende leervragen kunnen aan bod komen:
- Wat zijn mijn rechten en plichten als bestuurder of volksvertegenwoordiger?
- Hoe lees en interpreteer ik budgetten en financiën?
- Hoe zet ik plannen en problemen om in haalbaar en betaalbaar beleid?
- Hoe overtuig ik belanghebbenden van mijn voorstel?
- Hoe ga ik om met de lobby?
- Hoe bouw ik coalities en werk ik samen?
- Hoe communiceer ik intern, extern, met journalisten, kiezers en burgers?
- Wat is mijn politieke persona en hoe blijf ik dicht bij mezelf?
Begeleiden
Nadat een deelnemer klaar is met de Weekender of het Halfjaarprogramma laten wij diegene niet zomaar los.
- Apollo investeert in de ontwikkeling en het onderhoud van een hecht netwerk, waar vertrouwelijkheid en integriteit centraal staan (van elkaar leren, met elkaar leren). Deelnemers van eerdere jaren zullen nieuwe deelnemers begeleiden. Regionaal zullen er groepjes zijn die elkaar opzoeken en bijstaan op uitdagende momenten in iemands politieke carrière. Dat netwerk is meteen je eerste bron voor kennis, netwerk, en je eerste team voor je campagne of sollicitatie.
- Daarnaast houdt de organisatie van Apollo de voortgang van deelnemers en hun doelen goed in de gaten. We organiseren vaste terugkom-momenten waarbij we deelnemers vragen naar uitdagingen en successen in het behalen van hun doelen. Apollo is idealiter een plek waar mensen altijd terugkomen en terecht kunnen voor hulp.
Wie we zijn
Team
Directeur: Thomas van Neerbos
Decaan: Emma Timmermans
Werving: Adjua Versmissen
Bestuur
Anne van Groningen – secretaris
Jasper Hormann – penningmeester
Roderic Evans-Knaup – voorzitter
Deze mensen werden al betrokken bij de voorbereiding, de eerste bijeenkomsten en de pilot-weekender: Younes Douari, Sümeyye Ekmekçi, Corine Fontijn, Itay Garmy, Anne van Groningen, Thomas Hermans, Lisa Hu, Stef Kleine Staarman, Elias Marseille, Aylin Ozalp, Devika Partiman, Jan Ravensberger, Nugah Shresta, Erik Sjoers, Kimberly Sneijders, Jerke Spits, Marij Swinkels, en Serv Wiemers.
Funders
We hebben een kleine groep van betrokken funders, die samen zorgen voor een pilot-periode waarin we als instituut echt kunnen onderzoeken hoe we van waarde kunnen zijn, en garanderen dat we in elk geval twee jaar kunnen draaien, waardoor we in elk geval meer dan 200 mensen een stap of een paar stappen dichterbij de politiek kunnen brengen.
Ambassadeurs & Adviseurs
Met onze ambitieuze doelen, de wens om mensen van ver buiten ons eigen netwerk te vinden én echt meerwaarde te bieden voor al onze deelnemers en alumni, zullen we ook een breed netwerk van scouts, ambassadeurs en docenten moeten hebben en onderhouden.
Organisatie
Organisatie organen
- Raad van Advies
- Funders
- Bestuur
- Directie
- Team
Verslaglegging en voortgangsbewaking
Het bestuur van de stichting en de directie komen een paar keer per jaar samen om de voortgang van het project te bespreken. Eens per jaar wordt een publieke rapportage gestuurd naar funders, raad van advies en stakeholders en vindt er een samenkomst plaats.